DENEY(Yüklü Cisimler Arasındaki Kıvılcım Atlamasının Gözlenmesi)

DENEYİN AMACI: Yalıtkan bir cismi  elektrik yükleriyle yükleyip,  kıvılcım atlamasını görmek.

HAZIRLIK SORULARI:

1-Yağışlı havalarda şimşek çaktığı zaman radyonun parazit yapmasının sebebi nedir?

2-Kışın üzerimizdeki yünlü kazakları üzerimizden çıkarırken çıtırtı çıkmasının nedenlerini araştırınız.

3-Akaryakıt taşıyan tankerlerin depoların altına yere değecek şekilde zincir sarkıtmasının nedenlerini araştırınız.

DENEY DÜZENEĞİ:

Araç ve Gereçler

*statif çubuk

*hertz ayağı

*ebonit çubuk

*ikili bağlama parçası

*naylon ağ ipliği

*plastik levha

*elektroskop

*yalıtkan saplı metal tabla

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Naylon ağ ipliğinden 40-50 cm uzunluğunda bir lif ayırınız. Bu lifin ucuna aliminyum kağıdını kabaca sararak  bir küre haline getiriniz ve statif çubuğa bağlanmış hertz ayağına asınız. Böylece bir elektrik sarkacı hazırlamış olursunuz.

2-Plastik levhayı, çuha ile sürterek elektrikleyiniz. Metal tablayı plastik levha üzerine oturtunuz ve parmağınızı metal tablaya dokundurup çekiniz.

3-Metal tablanın yalıtkan sapından tutarak hazırladığınız elektrik sarkacına yaklaştırınız ve sarkacın hareketini gözleyiniz.

4-Yüklü elektroforu elektroskobun başlığına yaklaştırarak kıvılcım atlaması ile birlikte elektroskobun yüklendiğini gözleyiniz.

DENEYİN SONUCU:

Yüklü cisimler birbirini ya iter ya da çekerler. Aynı cins yükler birbirini iterken, zıt yüklü cisimler birbirini çeker. Sürtünme ile elektriklenmede cisimler zıt yükle,  dokunma ile elektriklenmede ise aynı yükle yüklenir.Etki ile elektriklenmede  yakın uç zıt uzak uç ise aynı cins elektrik yükü ile  yüklenir.

DENEY(Ağız İçi Epitel Hücrelerinin İncelenmesi)

DENEYİN AMACI: Ağız içi epitel hücrelerini mikroskopta incelemek, soğan zarı hücresiyle karşılaştırmak.

HAZIRLIK SORULARI:

1-Epitel hücreleri vücudun nerelerinde bulunur? Araştırınız.

2-Ağız içi epitel hücreleri ile soğan zarı hücresinin mikroskoptaki görünümleri arasındaki benzer ve farklılıkları nelerdir?

3-Bir bitki hücresi ile hayvan hücresi arasındaki benzer ve farklılıklar nelerdir? Araştırınız.

Araç ve Gereçler
*mikroskop
*lam
*lamel
*kalın uçlu kürdan
*metilen mavisi ve iyot çözeltisi
*su
*damlalık
*kurutma kağıdı

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Temiz bir lamın üzerine damlalıkla bir damla su koyunuz.

2-Ağzınızı açarak kürdanın kalın tarafıyla yanağınızın iç yüzeyini yada dilinizin üzerini  hafifçe sıyırınız..

3-Kürdanın ucundaki tükürüklü maddeyi, lamın üzerine damlatmış olduğunuz suya karıştırınız.Taşma olduğunda kurutma kağıdını kullanabilirsiniz.

4-Karışımın üzerine hava almayacak şekilde lamelle kapatınız. Preparatı mikroskopta inceleyerek, gördüklerinizi çiziniz.

5-Hazırladığınız örneğin üzerine damlalık yardımıyla metilen mavisi veya iyot çözeltisi damlatınız.

6-Lameli kapattıktan sonra tekrar inceleyiniz. Gördüğünüz şekilleri aşağıdakiyle karşılaştırınız.

DENEY SONUÇLARI:

Mikroskop incelemesinde boyanan hücrelerle boyanmayan hücreler arasında belirli farklar ortaya çıkmıştır. Boyanan hücrelerde çekirdek ve bazı hücre organelleri daha net görülür.Ağız içi epitelinde hücre duvarı ve kloraplast gibi organellerin olmadığı görülür.

DENEY(Elektrik Enerjisinin Isı Enerjisine Dönüştürülmesi)

DENEYİN AMACI: Elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüştüğünü görmek.

HAZIRLIK SORULARI:

1-Evimizde kullanılan elektrik sobasının ısı vermesi nasıl gerçekleşmektedir?Araştırınız.

2-Elektrik akımı bir iletken üzerinden akarken ısı enerjisine dönüşür mü? Nedenlerini araştırınız.      

KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:

1.döküm ayak-2 adet

2.yalıtkan saplı çubuk-2 adet

3.bağlantı kablosu

4.güç kaynağı

5.nikel krom tel ( 0,4 mm ve 0,2 mm)

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Şekildeki düzeneği hazırlayınız.

2-Bağlantı kablosunun birini nikel krom tel üzerinde gezdiriniz. Bağlantı kablosunun arasında kalan nikel krom telin boyu kısaldıkça ısınmanın arttığını gözleyiniz.

3-Deneyi değişik kalınlıkta nikel krom telle tekrarlayınız.

DENEYİN SONUCU: 

İletken telin akkor hale gelmesi, tel üzerinde elektriksel enerjinin ısı enerjisine dönüştüğünü gösterir.

TEORİK BİLGİ:

            Isı bir enerji çeşididir. İletkenden akım geçtiğinde iletken içerisindeki serbest elektronların kinetik enerjileri, iletkenin atom ve moleküllerine çarparak enerjilerini aktarırlar.  Bunun sonucu olarak da atom moleküllerin titreşim genliği artar ve iletkenler ısınır.

            Direnci büyük iletkenlerde yüklerin kazandıkları enerjinin tamamına yakını ısıya dönüşür.

DENEY(Ağırlık mı? Kütle mi?)

Araç ve Gereç
*eşit kollu terazi
*dinamometre
*bir adet elma
*kalem kutusu
*içi su dolu şişe
*defter
Bunları Yapalım
-Eşit kollu terazi kullanarak sırayla cisimlerin kütlelerini öleçelim. Ölçüm sonuçalrımızı defterimize oluşturaağımız çizelgyee kaydedelim.
-Farklı cisimleri dinamometreye sırasıyla asalım. Dinamometrenin yayındaki uzamayı gözlemleyelim ve dinamometreden okuduğumuz değeri defterimize oluşturacağımız çizelgeye kaydedelim.
Sonuca Varalim
-Eşit kollu terazi ve dinamometreyle ölçülen değerleri karşılaştıralım.
-Etkinliğimizde, dinamometrenin yayının uzamasının sebebi nedir?
-Dinamometreye asılan cisimlerin yayda oluşturdukları uzama miktarlarını karşılaştıralım.

DENEY(Cisimler Niçin Yere Düşer)

Araç ve Gereç
*kağıt
*makas
*bant
*dünya modeli
*tahta silgisi
*kitap
*taş
Bunları yapalım
-Elimizde aldığımız tahta silgisini, kitabı ve taşı sırasıyla elimizden bırakalım ve hareketlerini gözlemleyelim.
-Kağıdı ve makası kullanarak kağıttan insan şekli keselim.
-Dünya modeline üzerine kağıttan kestiğimiz dört insan modelini Kuzey Kutbu'na , Güney Kutbu'na, Ekvator' a ve kendimizin belirlediği herhangi bir noktaya, gerçekte nasıl olduğunu düşünerek bant yardımı ile yapıştıralım.
Sonuca Varalım
-Elimizden bıraktığımız cisimlerin hareket yönleri nasıldır?
-Dünya modeli üzerine yerleştirdiğimiz kağıt insanların düşmeden durması için bant kullandık. Gerçekte insanların Dünya üzerinde durmasını sağlayan etki nedir?

DENEY(Haydi Misketle Oynayalım!)

Araç ve Gereç
*8-10 adet özdeş bilye
Bunları Yapalım
-Bilyeleri toplu olarak masamızın üzerine yerleştirelim.
-Başka bir bilyeyi durmakta olan bilyelere doğru iterek hareket etmesini sağlayalım
-Masanın üzerindeki bilyeleri gözlemleyelim.
Sonuca Varalım
-Toplu halde bulunan bilyelerin durumundaki değişikliği sağlayan nedir?

DENEY(En Süratli Kim?)

Araştırma sorusu:Burcu, Mert ve Ali'den hangisi süratlidir?
Araç ve Gereç
*metre
*kronometre ya da saniye gösteren saat
Problemi Nasıl Çözebiliriz?
   En süratliyi bulmak için Zeynep, şu çözüm yolunu önerdi: "Okulumuzun bahçesinde belirlenen bir mesafeyi herkes mümkün olan en kısa sürede koşmaya çalışsın. Herkesin bu mesafeyi koşması için geçen zamanlar karşılaştırılsın."
   Burcu ise, herkesin farkolı mesafeleri en kısa sürede koşmasını önerdi.
   Zeynep'in ve Burcu'nun önerdikleri çözüm yollarını biz de arkadaşlarımızla uygulayalım.
I.Aşama
Problemi çözmek için neler yapmalıyız?
Okulumuzn bahçesinde 30-40m'lik bir mesafe belirleyelim. Bir arkadaşmızda arkadaşlarımızın bu mesafeyi koşma zamanını kronometre ile ölçsün. Bu verileri defterimize oluşturacağımız çizelgeye kaydedelim.
Nelere Ulaştık?
-En sürartli kimdir? Buna nasıl karar verdik?
-Eğer arkadaşlarımız farklı mesafeleri koşsaydı en süratli olan arkadşımızı nasıl belirlerdik? Açıklayalım.
II.Aşama
Problemin Çözümünün Planı
   Okulumuzun bahçesinde her arkadaşımızın koşması için farklı mesafeler belirleyelim. Bu mesafeler 10 m, 20 m ve 30 m olabilir. Bir arkadaşımız 10 m'yi, diğer arkadaşımız 20 m'yi ve son arkadaşımızda 30 m'yi sırayla mümkün  olan en kısa zamanda koşsunlar. Yine bu mesafeleri koşarken bir arkadaşımız geçen zamanı kronometreyle ölçsün. Verilerimizi önceden çizdiğimiz çizelgenin benzerini defterimize oluşturarak kaydedelim.
Nelere Ulaştık?
-Alınan yol ve geçen zamanı kullanarak en süratli olan arkadaşımızı bulalım.